Mặc dù có nhiều tài liệu và blog chia sẻ về cách phân biệt này, từ góc nhìn của Code Tốt, vẫn có rất nhiều khách hàng mới tiếp cận với dịch vụ thiết kế website thường xuyên đặt câu hỏi. Dưới đây là những so sánh mình thấy là dễ hiểu nhất.
WordPress.org
Đây là website chứa mã nguồn mở để tải về máy.
Tải về máy một phần mềm để tạo website không giống như cách bạn tải 1 phần mềm bình thường và chạy file .EXE, mà bạn cần 1 phần mềm khác (gọi là web server) để chứa nó. Trên môi trường online, bạn muốn website được truy cập, vậy là bạn cần một dịch vụ hosting. Nôm na, đó là cái nhà chứa phần mềm – là website – thì mới hoạt động và gắn biến số nhà (tức tên miền – domain).
Trên WordPress.org, bạn không thể tạo ngay một website được. Hoàn toàn không. Nó là nơi để bạn tải về, xem hướng dẫn sử dụng, tham gia đóng góp vào mã nguồn mở đang chiếm 42% website toàn cầu này. Và nếu bạn không giỏi về kỹ thuật, cách tốt nhất là tìm một công ty chuyên cung cấp dịch vụ thiết kế website và yêu cầu họ sử dụng WordPress để tạo website.
Mã nguồn miễn phí, nhưng bạn vẫn cần trả tiền
Lợi điểm của mã nguồn mở WordPress là cộng đồng phát triển lớn, từ những người tự mình tạo website cho tới thuê các đơn vị phát triển website. Tất nhiên, bạn sẽ gặp rất nhiều phong cách, cách phát triển khác nhau, nhưng mặc dù nó là miễn phí, thì bạn vẫn sẽ trả tiền để thuê các chức năng mỏ rộng, mua giao diện mới chứ không hoàn toàn miễn phí như bạn tưởng tượng đâu.
Duy trì bảo mật và quản trị website
Vì là mã nguồn mở, khả năng bị rò rỉ các lỗi tấn công website luôn hiện hữu với WordPress. Điều này còn gây ra nguy hiểm khi cộng đồng phát triển giao diện và các các chức năng mở rộng có nhiều đơn vị khác nhau, nên rủi ro càng nhiều hơn khi mà khả năng bảo mật sẽ luôn luôn xảy ra ở mức độ và tần suất cao hơn.
Cách tốt nhất là kết hợp các dịch vụ bảo trì website giúp thường xuyên bảo mật website, theo dõi các chỉ số từ Google Search Console. Điều này là gợi ý tốt nhất cho các đơn vị thiếu nhân viên IT, hoặc không nắm rõ về cách thức WordPress hoạt động.
WordPress.com
Đây là địa chỉ website của công ty Automattic – nơi cung cấp dịch vụ tạo website bằng WordPress. Nôm na, giống như ta có codetot.vn là nơi chúng tôi cung cấp dịch vụ làm website cho doanh nghiệp và các cửa hàng, nhưng có codetot.net là nơi bạn đang đọc các bài viết hoàn toàn miễn phí. Tức là Automattic có một dịch vụ làm web trên nền tảng WordPress. Nhưng WordPress không thuộc về Automattic – vì nó được gọi là open source – mã nguồn mở – công bố rộng rãi và ai cũng tham gia được. Nhưng công ty này, tất nhiên, đóng gói vai trò quan trọng vào việc phát triển WordPress và duy trì một số lượng nhân sự tham gia vào phát triển lõi.
WordPress.com cũng miễn phí, nhưng cũng có gói trả phí
Mặc dù bạn có thể tạo 1 website miễn phí trên WP.com, nhưng thực tế đó là một gói cung cấp các chức năng cơ bản nhất, cho phép bạn tạo bài viết và trang, nhưng nhìn chung sẽ giống một blog hơn là một website thực tế của doanh nghiệp. Điều khác nhất là bạn không cần dịch vụ hosting, mà cũng không thể tải cả website xuống về máy tính như ta làm trên WP.org.
WP.com thực tế là một dịch vụ SaaS (Software-as-a-Service), tức là hàng năm bạn phải trả phí duy trì cho những dịch vụ nâng cao, ví dụ như thay vì chạy tên miền codetot.home.blog thì bạn sử dụng được tên miền codetot.net để trỏ vào đó chẳng hạn.
Số giao diện miễn phí cũng giới hạn, và WP.com có một hệ sinh thái riêng các đối tác giúp mở rộng thư viện plugin và giao diện cho khách hàng có nhu cầu. Chi phí – bằng $ – có lẽ không phù hợp lắm với đối tượng khách hàng Việt Nam phổ thông, nên thực tế ở Việt Nam WP.com chủ yếu được tạo cho cá nhân nhỏ lẻ chứ tỷ lệ bán dịch vụ trả phí sẽ thấp.
Kết luận
WordPress.org rõ ràng có nhiều ưu điểm hơn vì bạn sở hữu mã nguồn WordPress, tự do tùy biến, nhưng cũng sẽ cần bạn mua các dịch vụ bổ sung như hosting (tham khảo danh sách đối tác hosting được Code Tốt đề xuất)
Giám đốc tại Công ty CP CODE TỐT. Quản lý ngôn ngữ bản địa tiếng Việt tại WordPress. Là tác giả chính tại codetot.net, Khôi muốn ghi lại một sốvấn đề kỹ thuật trong quá trình phát triển các dự án website với khách hàng.
